Taglish: Hanggang Saan? Bienvenido Lumbera
May nagtanong kung ang paggamit ng Taglish sa kolum na ito ay recognition on my part na
tinaggap kong maaaring gawing basis ng wikang “Filipino” and Taglish. Ngayon pa man ay
nililinaw ko nang hindi lengguwahe and Taglish. Ito ay isa lamang convenient vehicle para
maabot sa kasalukuyan ang isang articulate sector ng ating lipunan na unti-unting nagsisikap
gumamit ng Filipino.
Importanteng makita nang sinumang gumagamit ng Taglish na limited and gamit nito. Dahil
sa binubuo ito ng mga salitang galing sa dalawang wikang not of the same family, makitid
ang range of expressiveness nito. Ang sensibiliteng ni-reflect nito ay pag-aari ng isang maliit
na segment ng ating lupinan, at ang karanasang karaniwang nilalaman nito ay may pagkasuperficial.
Isang makatang malimit banggitin kapag pinag-uusapan ang paggamit sa Taglish ay si
Rolando S. Tinio. Sa kaniyang koleksyon ng tulang tinawag na Sitsit sa Kuliglig, may ilang mga
tula na pinaghalong English na sulatin. Effective lamang ang Taglish, gaya ng pinatutunayan
na rin ng mga tula ni Tinio, kapag Americanized intellectual ang speaker, at ang tone ng
tula ay medyo tongue-in-check or sarcastic. At kahit na sa ranks ng Americanized Filipino
intellectual, and profounder aspects of cultural alienation ay hindi kayang lamanin nang
buong-buo ng Taglish.
Better described marahil and Taglish as a “manner of expression.” Ibig sabihin, sa mga
informal occasions, mas natural sa isang English-speaking Filipino na sa Taglish magsalita.
Sa light conversation, halimbawa. Pero para sa mga okasyong nangangailangan ng sustained
thought, Taglish simply won’t do. Walang predictive patterns ang paghahalo ng vocabulary
at syntax ng dalawang lengguwaheng magkaiba ng pamilya. Dahil dito, maraming stylistic
and logical gaps na nag-iinterfere sa pag-uunawaan ng manunulat at mambabasa.
Kailangan sa Taglish ang spontaneaous interaction ng nagsasalita at ng nakikinig. Sa
pamamagitan ng physical gestures, facial expressions, o tonal inflection, nagagawa ang
filling-in na siyang remedyo sa mga stylistic at logical gaps. Maaari namang sa pagtatanong
linawin ng nakikinig ang anumang ambiguity sa sinasabi ng kausap.
Samakatuwid, ang pagsusulat sa Taglish, cannot be a permanent arrangement. Kung
talagang nais ng manunulat na magcommunicate sa nakararaming mambabasa, haharapin
niya ang pagpapahusay sa kaniyang command ng Filipino. Para sa manunulat, isang
transitional “language” lamang ang Taglish. Kung tunay na nirerecognize niya na napakaliit
at lalo pang lumiit ang audience for English writing, hindi siya makapananatiling Taglish
lamang ang kaniyang ginagamit. Maliit pa rin ang audience na nakauunawa sa Taglish pagkat
nagdedemand ito ng adequate control of English. Magbalik sa English. O tuluyang lumapit sa
Filipino. Ito ang alternatives para sa Taglish users ngayon na hangad pa ring magpatuloy sa
pagsusulat.